ΣΕ αδυναμία ρύθμισης των οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία βρίσκεται η πλειονότητα των επιχειρήσεων λόγω της ταμειακής ασφυξίας που επικρατεί στην αγορά. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΚΑ, που παρουσιάζει η «Εξπρές», έχουν ρυθμιστεί ληξιπρόθεσμες οφειλές 1,17 δισ. ευρώ έναντι των προβλέψεων για 5,5 δισ. ευρώ, ενώ απογοητευτική είναι η κατάσταση στον ΟΑΕΕ όπου έχουν ρυθμιστεί μόλις 183 εκατ. ευρώ έναντι 4 δισ. ευρώ.

Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν τη δυσχερή θέση στην οποία έχουν περιέλθει οι επιχειρήσεις, καθώς καλούνται να ρυθμίσουν οφειλές παλιότερων ετών, την ίδια ώρα που αδυνατούν να εκπληρώσουν τις τρέχουσες υποχρεώσεις.

Η εξέλιξη αυτή προβληματίζει την κυβέρνηση, η οποία παρά τις αλλεπάλληλες παρατάσεις συνειδητοποιεί πλέον ότι το ασφυκτικό πρόβλημα ρευστότητας στην αγορά δεν επιτρέπει στις επιχειρήσεις να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.

Τόσο ο διοικητής του ΙΚΑ Ροβέρτος Σπυρόπουλος όσο και η διοικήτρια του ΟΑΕΕ Γεωργία Κωτίδου επισημαίνουν ότι η προσπάθεια ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών θα ενταθεί, προειδοποιώντας ότι μετά τις 30 Απριλίου τα ταμεία θα προχωρήσουν στη λήψη αναγκαστικών μέτρων.

Αναλυτικά στο ΙΚΑ έχουν υποβληθεί 74.903 αιτήσεις, εκ των οποίων έχουν ελεγχθεί 55.213. Στον ΟΑΕΕ έως το τέλος Μαρτίου υποβλήθηκαν 22.000.

Σύμφωνα με τα παραπάνω δεδομένα η έλλειψη ρευστότητας στους δυο μεγαλύτερους ασφαλιστικούς οργανισμούς αναμένεται να ενταθεί τους επόμενους μήνες. Το ΙΚΑ έχει ήδη εισπράξει το 64,4% της (μειωμένης λόγω μνημονίου) κρατικής επιχορήγησης του 2012 (1,4 δισ. ευρώ) και μολονότι υπολογίζει να απορροφήσει επιπλέον 1 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό του υπουργείου Εργασίας τα ποσά αυτά δεν διασφαλίζουν στο σύνολό τους τις πληρωμές έως το τέλος του χρόνου.

Ο ΟΑΕΕ

Στο «κόκκινο» βρίσκεται και ο ΟΑΕΕ, με μειωμένη κρατική επιχορήγηση (800 εκατ. ευρώ από τα οποία έχει εισπράξει τα 240 εκατ. ευρώ στο πρώτο δίμηνο) και με ένα συνεχώς διευρυνόμενο έλλειμμα εσόδων από τη μη καταβολή των τρεχουσών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών (από τους 800.000 πληρώνει μόνο το 55%). Ο προϋπολογισμός του ΟΑΕΕ ανεβάζει το ταμειακό έλλειμμα του κλάδου σύνταξης στα 831,2 εκατ. ευρώ χωρίς να υπολογίζονται οι οφειλές προς τρίτους έναντι 700 εκατ. ευρώ πέρυσι. Τα έσοδα για τον κλάδο σύνταξης υπολογίζονται σε 4,2 δισεκατομμύρια ευρώ ενώ οι δαπάνες αγγίζουν τα 5 δισ. ευρώ. Μπροστά στο διαγραφόμενο αδιέξοδο, υποβλήθηκαν προτάσεις ακόμη και για την κατάργηση του υπολοίπου («κουρεμένου» σε όλα τα ταμεία) δώρου των συνταξιούχων με το επιχείρημα ότι δεν καταβάλλονται εισφορές για τα δώρα.

Ειδικότερα, ο οδηγός με εισπρακτικά μέτρα αλλά και τα «δικαιώματα» των οφειλετών που εξέδωσε το υπουργείο Οικονομικών απαντά σε συνήθεις ερωτήσεις που υποβάλλουν οι πολίτες και έχει ως εξής:

1) Ποια μέτρα εκτέλεσης λαμβάνονται για το μη ρυθμισμένο ληξιπρόθεσμο χρέος;

Για την είσπραξη ληξιπροθέσμων χρεών προς το Δημόσιο που δεν έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής ή σε νομοθετική ρύθμιση μπορεί να ληφθούν, κατά την κρίση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ., τα εξής μέτρα:

α) Κατάσχεση απαιτήσεων του οφειλέτη που βρίσκονται στα χέρια τρίτων, δηλαδή κατάσχεση μισθών, συντάξεων, ενοικίων, επιδοτήσεων και τυχόν άλλων εισοδημάτων που δικαιούται να εισπράξει από τρίτους.

β) Κατάσχεση κινητών περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, που είτε βρίσκονται στα χέρια του είτε σε χέρια τρίτων. Στο πλαίσιο αυτό, είναι δυνατή και η κατάσχεση ποσών που βρίσκονται σε τραπεζικές καταθέσεις των οφειλετών.

γ) Κατάσχεση ακινήτων.

2) Πότε και με ποιες προϋποθέσεις μπορεί να ασκηθεί ποινική δίωξη κατά οφειλέτη του Δημοσίου;

Ποινική δίωξη μπορεί να ασκηθεί εφόσον το συνολικό ληξιπρόθεσμο χρέος προς το Δημόσιο από κάθε αιτία συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων η προσαυξήσεων υπερβαίνει το ποσό των 5.000 ευρώ και εφόσον η καθυστέρηση καταβολής υπερβαίνει τους 4 μήνες μετά τη λήξη της προθεσμίας πληρωμής.

3) Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό οφειλής προς το Δημόσιο, προς νομικά πρόσωπα και προς τρίτους για το οποίο δεν λαμβάνονται αναγκαστικά μέτρα κατά των οφειλετών;

Δεν λαμβάνονται αναγκαστικά μέτρα είσπραξης κατά οφειλετών που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές βεβαιωμένες στις Δ.Ο.Υ. υπέρ του Δημοσίου, νομικών προσώπων και τρίτων ύψους μέχρι 300 ευρώ, πλην του μέτρου της κατάσχεσης απαιτήσεων των οφειλετών στα χέρια τρίτων.

Η πιο πάνω ρύθμιση δεν ισχύει για πρόστιμα του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας καθώς και για οφειλές υπέρ Ο.Τ.Α.

4) Ποιο είναι το ελάχιστο ποσό για το οποίο δεν επιτρέπεται η επιβολή κατάσχεσης επί μισθών, συντάξεων ή ασφαλιστικών βοηθημάτων οφειλετών του Δημοσίου;

Δεν επιτρέπεται η επιβολή κατάσχεσης επί μισθών, συντάξεων ή ασφαλιστικών βοηθημάτων που καταβάλλονται περιοδικώς σε βάρος οφειλετών του Δημοσίου, εφόσον το ποσό αυτών αφαιρουμένων των υποχρεωτικών εισφορών, είναι μέχρι των 1.000 ευρώ, μηνιαίως.

Αν ο μισθός, η σύνταξη ή το βοήθημα υπερβαίνει το ποσό των 1.000 ευρώ, λαμβανομένης υπόψη και της περίπτωσης που ο οφειλέτης του Δημοσίου λαμβάνει τα ανωτέρω από δύο ή περισσότερους φορείς, λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό αυτών και επιτρέπεται η κατάσχεση του 25% αυτών, όμως το εναπομένον ποσό από το σύνολό τους να μην είναι κατώτερο των 1.000 ευρώ.

5) Η έκθεση κατάσχεσης σημαίνει και πλειστηριασμό;

Όχι. Μετά την επιβολή της κατάσχεσης κινητού ή ακινήτου, ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. εκδίδει πρόγραμμα πλειστηριασμού, στο οποίο ορίζεται η ημερομηνία διενέργειάς του, εντός συγκεκριμένης συντόμου προθεσμίας.

Εν τω μεταξύ ο οφειλέτης του Δημοσίου μπορεί, μετά από αίτησή του να υπαχθεί σε διευκόλυνση τμηματικής καταβολής των χρεών ή σε ισχύουσα νομοθετική ρύθμιση επιτυγχάνοντας και την αναστολή εκτέλεσης του σχετικού προγράμματος.

Η κυριότητα πλειστηριασθέντος ακινήτου μεταβιβάζεται στον υπερθεματιστή μετά τη μεταγραφή της περίληψης της έκθεσης κατακύρωσης στο οικείο υποθηκοφυλακείο ή κτηματολογικό γραφείο όπου υφίσταται. Μέχρι τότε η κυριότητα του ακινήτου παραμένει στον έως τότε κύριο του ακινήτου.

6) Μετά την επιβολή από το Δημόσιο ή από οποιονδήποτε τρίτο κατάσχεσης σε ακίνητο, μπορεί να επιβληθεί άλλη κατάσχεση για οφειλές προς το Δημόσιο στο ίδιο ακίνητο;

Ναι.

7) Είναι δυνατή η άρση κατάσχεσης και η εξάλειψη υποθήκης επί ακινήτου για χρέη προς το Δημόσιο;

Ναι, μετά την εξόφληση ή τη διαγραφή του χρέους για το οποίο επιβλήθηκε το μέτρο ή μετά την έκδοση απόφασης από το αρμόδιο όργανο με συγκεκριμένους, κατά περίπτωση, όρους αποδέσμευσης.

«Το υπουργείο Οικονομικών έχει αποστείλει στις ΔΟΥ, διασταυρώσεις που αφορούν στη μη υποβολή περιοδικών δηλώσεων ΦΠΑ για 237.000 επιχειρήσεις, εκ των οποίων ενεργές επιχειρήσεις είναι περίπου 173.500». Τα παραπάνω στοιχεία περιλαμβάνονται σε έγγραφο του υπουργού Οικονομικών Φίλιππου Σαχινίδη, το οποίο διαβιβάστηκε στη Βουλή προς απάντηση ερώτησης για την πορεία των ελέγχων από τις ΔΟΥ. Όπως διευκρινίζει ο υπουργός, οι υποθέσεις που θα αποστέλλονται μέσω των διασταυρώσεων στις ΔΟΥ θα αξιολογούνται και θα μοριοδοτούνται αυτόματα και αντικειμενικά, βάσει συστήματος risk analysis στοιχείων και δεδομένων που συλλέγονται από ηλεκτρονικά τηρούμενα αρχεία της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων.

«Καλύψεις» ανεργίας από τρεις μήνες έως και ένα χρόνο (ανάλογα με το χρόνο ασφάλισης και το χρόνο καταβολής εισφορών) και με ελάχιστο επίδομα 360 ευρώ το μήνα για το πρώτο τρίμηνο, αποκτούν οι ελεύθεροι επαγγελματίες και ανεξάρτητα απασχολούμενοι ασφαλισμένοι σε ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΕΤΑΠ- ΜΜΕ που, λόγω της κρίσης, διακόπτουν το επάγγελμά τους και αδυνατούν να βρουν μισθωτή εργασία ή να αυτοαπασχοληθούν.